Met enige weemoed maar ook met trots mogen we terugkijken op 128 nummers van de papieren Zambia Nieuwsbrief. In nummer 100, november 2002, staat een uitgebreid verhaal over de eerste 99 nummers. Daar kijken we nog even naar en memoreren vervolgens de 28 nummers van de laatste 7 jaar. We maken net de 30 jaar vol met in de eerste jaren vijf en vanaf 1989 vier nummers per jaar.
Nummers 1-99
Nadat de aktiegroep ‘Steun Zambia’ in 1979 was opgericht toen Zambia gebombardeerd was door Rhodesië en de olieboycot tegen Z-Africa was uitgesteld, werd in 1980 het uitbrengen van de nieuwsbrief een van de belangrijkste activiteiten. Het doel was en is het brengen van goed gedocumenteerd nieuws uit Zambia ten behoeve van iedereen die ‘’iets met Zambia’’ heeft, inclusief de beleidsmakers.
Het produceren van de nieuwsbrief gebeurde bij de eerste 50 nummers met typemachine, knippen en plakken (met schaar en lijm), wrijfletters voor koppen en veel kopieerwerk. Eerlijk handwerk dus met mooie tekeningetjes voor de rubriek-icoontjes. Het is haast niet meer voor te stellen, maar het ging met inzet van vele redacteuren. De ‘’raapdag’’ was echt een raapdag, waarop de gekopieerde (gestencilde?) blaadjes bijeengegaard werden tot de complete nieuwsbrief en verzendklaar gemaakt.
Daarna ging het snel: Wordperfect maakte overtypen overbodig en vanaf nummer 90 waren alle redacteuren per e-mail onderling bereikbaar en werden redactievergaderingen minder nodig. Echt dtp-werk was er vanaf nummer 80.
Nummers 100-128
Na het feestnummer 100, met een goed bezocht feest in nov 2002 in Deventer, was nummer 107 het volgend hoogtepunt: 40 jaar Zambia. Ook dat werd gevierd, deze keer bij het KIT in Amsterdam.
Er werden in die tijd al steeds meer plaatjes gebruikt, vaak nog gescand, waaronder de prachtige Yuss-cartoons. Later werden ze van internet geplukt of zelf gemaakt. Begin 2005 werd de bladspiegel wat ruimer en kort daarna kwam er een nieuwe rubriek ‘Ondernemen in Zambia’ mede dankzij het verbeterde contact met de ambasade(ur). Ook werd de website nieuw leven ingeblazen en kwamen er allerlei agenda-items beschikbaar.
Het info-team draaide toen al goed, dankzij Lottie van Zwol, en hielp vele organisaties aan kennis over Zambia. Deze PI’s (particuliere initiatieven) boden we inmiddels ruimte in de nieuwsbrief om over hun organisatie iets te melden.
Het einde in zicht
In 2007 dreigde de nieuwsbrief plotseling op te houden omdat de stroom kranten uit Zambia, onze eigenlijke bron, ophield. Gelukkig konden de meeste redacteuren, met enige hulp ook zelf hun nieuws op internet vinden. We hebben hen begin 2008 uit de anonimiteit gehaald. Bij elk artikel werd de auteur vermeld en tevens werd via een cursusdag van Petra Engelfriet de journalistieke kwaliteit wat opgevijzeld. We gingen vanaf 2008 werken met een zogenaamde ‘lead’, als inleidende tekst voor het artikel. Voor de e-mail-editie wordt dat helemaal belangrijk om dat zo te doen.
De zoveelste oproep voor redacteuren had voor begin 2008 twee nieuwe redacteuren opgeleverd, de ook wel digitaal verder wilden. Ook een nieuwe webmaster was in staat om de achterkant van de website zo aan te passen dat redacteuren zelf hun stukjes publiceer-gereed zouden kunnen aanleveren. Ook het laatste jaar van de huidige nieuwsbrief is al sterk in die richting gewerkt. Het hele jaar 2009 is achter de schermen aan de nieuwe opzet gewerkt, waarbij alle rest gewoon door ging, inclusief de organisatie van de zambia-dag.
Het stokje overdragen
We zij trots en blij dat we, steeds met een oplage van rond de 500 exemplaren, 128 nummers van 20 tot 40 pagina’s (de laatste jaren meestal 28) hebben mogen maken. We hebben de kwaliteit, inclusief bronvermeldingen, hoog kunnen houden dankzij de toegewijde inzet van al die medewerkers in al die 30 jaar. We markeren de overgang naar het nieuwe tijdperk met een feestelijke bijeenkomst met de (oud)medewerkers en geven het ‘stokje’ over aan Martine Koopman, Chris Cornelisse en webmaster Marnix Walters voor het digitale tijdperk.
Aan de 128 nummers werkten in ieder geval mee
Jan van den Akker, Dirk en Dietje van Andel, Paul van Asperen, Joop Averesch, Patrick Bakker, Enock Banda, Leo van den Berg, Marijn van den Berg, Martin de la Bey, Gert van de Bijl, Wim van Binsbergen, Dick Blom, Diana den Boer, Jaap en ApaKobwele van de Boom-Chisuse, Rob en Annet van den Boom-Melman, Annette Boose, Soo Yon Bosman, Miranda Brouwer, Balikele de Coeijere, Chris Cornelisse, Jenneke Cornet, Jaap Deelder, Anne van Dijk, Joost van Dijk, Jan Kees van Donge, Tom Draisma, Harrie Eijkelhof, Miranda Eloff, Dik Engelfriet, Ton Evers, Nicole Faithful, Arie Glas, Maaike Gomes, Fokke Goudswaard, Anne-Marie Gourfink, Alida Groeneveld, Felice en Flip de Haan, Wijnie Habermehl, Hugo Heij, Paul Hidma, Marja Hinfelaar, Gon Hokke, Dorine Huisman, Dick Jaeger, Cor Jonker, Erik Kennes, Rob en Nita Keulemans, Wilma van de Kerk, Thea de Kluijver, Alex Klusman, Anneke Knoppert, Geraldien en Rinus de Koeijer, Marjolein Koen, Hans Konig, Martine Koopman, Harrie Korsten, Marleen Kramer, Ella Kruzinga, Arie en Sharon de Kwaasteniet, Adrie de Laat, Jaco van Lambalgem, Nelke van der Lans, Bart van Lavieren, Otto van Lelieveld, Natasha Limmen, Theo Loef, Sigurd Loef, Chistiaan Loef, Jolanda Maaskant, Bert Manders, Victor Meeuwsen, Fons Meijer, Annelies Melchert, Edith van Middelkoop, Grace Musute, Gladys en Dick Muzerie, Precious Mwanangombe, Fabian Mwangelwa, Grace Nijbroek, Michel Oldenhof, Chantal Omloo, Thera Rasing, Bart de Ree, Piet Reijer, Wim Reimert, Janice Reul, Gerbert en Haike Rieks-van Hal, Arjanne Rietsema, Kees van Rijn, Ineke Ruting, Ingeborg Schäfer, Lia Schakel, Esther Scheers, Anja van der Schoot, Vonny Schouten, Ben Schulte, Edwin Schulte, Maarten Slijper, Irene Songolo, Ben Spekman, Marjo Spronk, Brenda en Emiel Spoor, Willem Storm, Edzo Tonkes, Ben Tubbing, Ton van der Valk, Theo van der Veen, Anneke Veen, Chris Veldhuyzen, Henk Verkerk, Jan de Vlieger, S.A. Vreeburg-Geijsel, Huub Vrenken, Ruth de Vries, Jelske van der Wal, Marnix Walters, Gerard Welten, Johan van Weperen, Wouter Winkelhuyzen, Frank en Femke Zanderink-Vergeest, Paul van Zwieten, Lottie van Zwol.