De voorspellingen.
President Rupiah Banda heeft de datum van de algemene verkiezingen van president, parlement en gemeenteraad bekend gemaakt: 20 september. De uitkomst is onzeker. De enige bekende opinion poll dateert van April. Pollster Neo Simutanya verwacht hetzelfde patroon als in de verkiezingen van 2006 en 2008 en dat betekent een uitslag met kleine marges. In 2008 was het verschil tussen Banda en zijn rivaal Michael Sata niet meer dan 35.000 stemmen op 1,7 miljoen kiezers. De marge tussen MMD en PF was beduidend kleiner geworden in vergelijking met de verkiezingen van 2006. Simutanyi’s voorspelling is dat die tendens zich voortzet. Hij verwachtte op basis van de April 2011 polls dat Michael Sata, de leider van de voornaamste oppositiepartij Patriotic Front (PF), 31 procent van de stemmen zal krijgen. Hij wordt op de voet gevolgd door de huidige president Rupiah Banda with 28 percent. Hakainde Hichilema is de leider van enige andere opositepartij naast PF van enige omvang: de United Party for National Development (UPND). Hij zal naar Simutanyi’s verwachting 12 procent krijgen. Als er gevraagd wordt naar partijaanhang dan zijn de uikomsten: PF, 29 procent; Movement for Multiparty Democracy (MMD), 27 procent en UPND 10 procent.
Simutanyi had in 2006 een redelijk accurate voorspelling over de uitkomst. In 2008 voorspelde hij een overwinning voor Sata en die is niet uitgekomen. Dat is niet verwonderlijk met zulke kleine marges. De MMD gebruikte begrijpelijkerwijs die misser als aanleiding om de voorspellingen voor 2011 te ridiculiseren. In de maanden sinds de poll is uitgevoerd is het zeer wel mogelijk dat de kansen van MMD beter zijn geworden.
Vernon Mwaanga beweerde begin juli dat Rupiah Banda deze verkiezingen met een grote marge gaat winnen. De zeer gerespecteerde Sakibwa Sikota van de kleine United Liberal Party adviseerde die mening zeer serieus te nemen want Mwaanga is een zeer ervaren persoon in deze zaken. Volgens Sikota is de kans groot dat Banda vooral als een sterke tweede zal scoren in de Copperbelt en Luapula provincies. Sata zal daar dominant blijven, maar stemmen verliezen.
De meeste voorspellingen blijven redeneren in regionale termen.
Kaela Mulenga publiceerde op de website UKZambians in November 2010 een genuanceerde analyse van de politieke kansen van de verschillende presidentskandidaten waarin hij de positie van Sata en PF ook zwakker voorstelde dan de verkiezingen van 2006 en 2008 suggereerden. Sata is een Bembaspreker, maar het rurale hart van Bembasprekend Zambia, de Noordelijke Provincie, is niet eenduidig in identificaties. Met name is de steun van de Mwambe-Namwanga in het uiterste noordoosten niet zeker. Het zwakste is de PF echter het Zuiden, Westen en Noord-Westen. Het zuiden zal op Hichilema en UPND stemmen. Het Westen, Noord-Westen en een goed deel van de Centrale Provincies hebben in het verleden op MMD of UPND gestemd en het is de vraag of het PF gelukt is daar aanhang te winnen.
Deze regionale analyse met aandacht voor kleine eenheden geeft inzicht in de manier waarop de campagne is gevoerd. President Rupiah Banda is zonder aanwijsbare reden op werkbezoek naar Nakonde in het Noord Oosten gegaan. Sata is luidruchtig op campagne gegaan in Chisamba, Central province. Het zijn zulke relatief kleine marginale gebieden die beslissend kunnen zijn in de komende verkiezing.
(Lusaka Times 28/07/2011; http://www.zambian-elections.com/2010/1 from UKzambians; www.zambianwatchdog.com 5/05/2011 from QFM; TZ14/07/2011)